ROZDZIAŁ IV
CUDA DOBROCI I MIŁOSIERDZIA MĄDROŚCI PRZEDWIECZNEJ PRZED JEJ WCIELENIEM
41. Mądrość Przedwieczna jest głęboko poruszona nieszczęściem biednego Adama i całego jego potomstwa. Widzi ona, i smuci się wielce, że chwalebne jej naczynie jest rozbite, wizerunek jej rozdarty, arcydzieło zniszczone, jej ziemski - namiestnik - upadły. Nakłania czule ucha ku jego jękom i wołaniom. Współczuje Ona widząc pot na jego czole, łzy w jego oczach, trud jego ramion, boleść serca i zgryzotę duszy.
[1. DEKRET O WCIELENIU]
42. Wydaje mi się, że widzę tę łaskawą Panią, wzywającą i gromadzącą po raz drugi, by tak rzec, Trójcę Przenajświętszą, ażeby odnowić człowieka, tak jak już to była uczyniła, gdy go kształtowała43. Zdaje mi się, że podczas tej wielkiej rady toczy się pewna walka między Mądrością Przedwieczną a Sprawiedliwością Bożą.
43. Zdaje mi się, że słyszę ową Mądrość, jak w sprawie człowieka przekonuje, iż wprawdzie przez swój grzech zasługuje on wraz ze swym potomstwem na wieczne potępienie, tak jak zbuntowane anioły; ale że trzeba ulitować się nad niźli, ponieważ zgrzeszył bardziej przez słabość i niewiedzę niż przez złość. Mądrość zwraca uwagę, z jednej strony, iż wielką szkodą jest, by owo skończone arcydzieło pozostawało niewolnikiem swojego nieprzyjaciela na zawsze i żeby miliony, miliony ludzi z powodu grzechu jednego człowieka były na zawsze zgubione. Z drugiej strony, Mądrość wskazuje na miejsca w Niebie z powodu upadku zbuntowanych aniołów; dobrze byłoby je zapełnić. Wskazuje też na wielką chwałę, jaką Bóg będzie odbierał teraz i w wieczności, jeżeli człowiek zostanie uratowany.
44. Zdaje mi się, że słyszę Sprawiedliwość. Odpowiada ona, że na człowieka i jego potomstwo został wydany wyrok śmierci i wiecznego potępienia i powinien zostać wykonany niezwłocznie i bez miłosierdzia, tak jak wobec Lucyfera i jego sprzymierzeńców; że człowiek nie jest wdzięczny za otrzymane dobrodziejstwa; że poszedł śladem złego ducha w jego nieposłuszeństwie i pysze, powinien zatem, jak on, również ponieść karę, ponieważ trzeba, by grzech został ukarany.
45. Mądrość Przedwieczna widząc, iż we wszechświecie nie ma nic, co byłoby zdolne zmazać grzech człowieka, uczynić zadość sprawiedliwości i uśmierzyć gniew Boga, a chcąc jednak uratować biednego człowieka, w którym miała upodobanie, znajduje sposób niezwykły. Ta łaskawa i najwyższa Księżniczka – zdumiewająca, niepojęta miłość przekraczająca wszelką miarę – składa samą siebie w ofierze Ojcu, by zadośćuczynić Jego sprawiedliwości, by ułagodzić Jego gniew, by wyrwać nas z niewoli złego ducha i z ogni piekielnych i wysłużyć nam szczęście wieczne.
46. Jej ofiara zostaje przyjęta; rzecz postanowiona i rozstrzygnięta: Mądrość Przedwieczna inaczej Syn Boży stanie się człowiekiem we właściwym czasie i w określonych okolicznościach. Przez około cztery tysiące lat, które upłynęły od stworzenia świata i grzechu Adama aż do Wcielenia Boskiej Mądrości, Adam i jego potomkowie umierali zgodnie z Bożym prawem. Lecz, ze względu na Wcielenie Syna Bożego, ludzie otrzymali potrzebne im łaski, uzdalniające ich do bycia posłusznymi Jego przykazaniom i czynienia pokuty po ich przekroczeniu; a jeśli umarli w łasce i przyjaźni Bożej, ich dusze zstępowały do otchłani, oczekując swego Zbawiciela i Wyzwoliciela, aby On otworzył im bramę Nieba.
[2. CZAS PRZED WCIELENIEM]
47. Mądrość Przedwieczna, w ciągu całego czasu, jaki upłynął przed jej Wcieleniem, na tysiąc sposobów świadczyła ludziom o przyjaźni, jaką ich darzyła, i bardzo pragnęła okazać im swoje względy i porozumieć się z nimi: „Rozkoszą moją, jest być z synami człowieczymi. Deliciae meae esse cum filiis hominum”44. Sama wszędzie szukała tych, co byli jej godni: ąuoniam dignos seipsa circuit ąuaerens45, to znaczy: osób godnych jej przyjaźni, godnych jej skarbów i godnych jej własnej osoby. Objawiła się wśród różnych narodów, w duszach świętych, by tam kształtować przyjaciół Bożych i proroków. To ona sama ukształtowała świętych patriarchów, przyjaciół Boga, proroków i świętych Starego i Nowego Testamentu: Et per nationes in animas sanctas se transfert, amicos Dei et prophetas constituit46. To Mądrość Przedwieczna właśnie była natchnieniem ludzi Bożych, mówiła ustami proroków i kierowała ich drogami, oświecała w wątpliwościach, podtrzymywała w słabościach i wyzwalała z wszelkiego zła.
48. Oto, jak opowiedział o tym sam Duch Święty w 10. rozdziale Księgi Mądrości tymi słowami:
1. Ona pierwszego przez Boga stworzonego, ojca okręgu ziemi, to jest Adama, zachowała, kiedy sam był stworzony,
2. i od upadku go wyzwoliła, i dała mu moc panowania nad wszystkim.
3. Skoro od niej odstąpił niesprawiedliwy, Kain, w gniewie swoim, przez gniew braterskiego mężobójstwa zginął.
4. Kiedy z jego powodu woda pustoszyła ziemię, Mądrość znowu naprawiła, kierując sprawiedliwym, przez wzgardzone drzewo.
5. Ona też, gdy się narody zmówiły w sprzysiężeniu złości poznała sprawiedliwego i nienagannym Bogu, i w litości ku synowi mocnym zachowała.
6. Ona wybawiła sprawiedliwego, uciekającego od ginących bezbożnych, gdy ogień zstąpił na pięć miast;
7. a na świadectwo ich złości stoi opustoszała, kurząca się ziemia, i drzewa, wydające owoce w niepewnym czasie, i słup soli, stojący na pamiątkę duszy niewiernej.
8. Zaniedbując bowiem mądrość, nie tylko w tym upadli, że nie poznali dobra, ale i głupoty swojej zostawili ludziom pamiątkę, tak, iż w tym, w czym zgrzeszyli, nie mogli się ukryć.
49. 9. Ale Mądrość wybawiła z boleści tych, którzy ją szanowali.
10. Ona sprawiedliwego, uciekającego przed gniewem brata, drogami prostymi prowadziła i ukazała mu królestwo Boże, i dała mu poznanie rzeczy świętych, wzbogaciła go w jego pracach i poszczęściła pracom jego.
11. Wśród podstępów oszukujących go była przy nim i ubogaciła go.
12. Zachowała od nieprzyjaciół i obroniła go od uwodzicieli, i w twardej walce dała mu zwyciężyć, aby poznał, że nad wszystko mocniejsza jest Mądrość.
13. Ona sprawiedliwego zaprzedanego, nie opuściła, ale go wybawiła od grzeszników i zstąpiła z nim do dołu, i w więzieniu go nie opuściła,
14. aż mu przyniosła berło królestwa i moc przeciwko tym, którzy go gnębili, i dowiodła, kłamstwa tych, którzy go oczerniali, i dała mu sławę wieczną.
15. Ona lud sprawiedliwy i nienaganne potomstwo, wybawiła od narodów, które go ciemiężyły.
16. Weszła w duszę sługi Bożego, i stanął przeciw srogim królom przez cuda i znaki.
17. I oddała sprawiedliwym nagrodę za ich pracę, i prowadziła ich dziwną drogą, i była im we dnie zasłoną, a w nocy światłością gwiazd.
18. Przeprawiła ich przez Morze Czerwone i przeprowadziła ich przez wielką wodę;
19. lecz nieprzyjaciół ich potopiła w morzu i wyrzuciła ich z głębin otchłani.
20. Dlatego sprawiedliwi zabrali łupy bezbożnych, a Twoje święte imię, Panie, opiewali i zwycięską rękę Twą jednomyślnie wychwalali;
21. bo Mądrość otworzyła usta niemych, a języki niemowląt uczyniła wymownymi47.
50. W następnym rozdziale Księgi Mądrości48, Duch Święty wskazuje rozmaite nieszczęścia, od jakich Mądrość uwolniła Mojżesza i Izraelitów, gdy przebywali oni na pustyni. Można tu włączyć też wszystkich ze Starego i Nowego Testamentu, którzy zostali uwolnieni od wielkich niebezpieczeństw: np. Daniela w jaskini lwów; Zuzannę od fałszywej zbrodni, o którą ją oskarżono; troje młodych z pieca w Babilonie;... świętego Piotra z wiezienia, świętego Jana od kotła z wrzącym olejem i mnóstwo męczenników i wyznawców, uwolnionych od udręk, jakie mogłyby narazić na cierpienia ich ciało, i od zniewag, które mogłyby oczernić ich dobre imię. Można tu dodać, powiadam, że wszyscy oni uwolnieni zostali i uzdrowieni przez Mądrość Przedwieczną: Nam per Sapientiam sanati sunt quicumque placuerunt tibi, Domine, a principio49.
[WNIOSEK]
51. Zawołajmy więc: „Po tysiąckroć szczęśliwa dusza, do której Mądrość weszła, by uczynić ją swoim mieszkaniem! Jakich bitew duszy tej by nie wydano, pozostanie zwycięska; jakie niebezpieczeństwa by jej nie groziły, będzie od nich uwolniona; jakimi smutkami nie byłaby przygnieciona, będzie rozweselona i pocieszona; w jakie by upokorzenia nie popadła, zostanie podniesiona i otoczona chwałą, teraz i na wieki”.
_______________
43 Por. Rdz 1,26.
44 Por. Prz 8,31.
45 Por. Mdr 6,17.
46 Mdr 7,27; por. 7,14.
47 Mdr 10, 1-21.
48 Mdr 11.
49 Mdr 9,19.